20.9.09

Η ΣΑΡΚΑ ΚΑΙ ΟΙ ΙΔΕΕΣ

Image Hosted by ImageShack.us
Ο γυμνός και νάρκισσος Τενεσί σε ηλικία 27 ετών
.
Σελίδες από τα ανέκδοτα ημερολόγια του Τενεσί Ουίλιαμς
Η σάρκα και οι ιδέες
(Το Βήμα, 2006, περιοδικό (δε)κατά τχ.7)
Οπως γράφει η επιμελήτρια των Σημειωματαρίων Μάργκαρετ Θόρντον, «Ο Τενεσί Ουίλιαμς επισκέφτηκε για πρώτη φορά τη Νέα Ορλεάνη το 1938, όταν ήταν 27 χρόνων. Πέρασε επτά εβδομάδες ανακαλύπτοντας τη γειτονιά French Quarter και μετά πήγε δυτικά. Το 1941 επέστρεψε στη Νέα Ορλεάνη όπου έγραψε αρκετά ποιήματα, δύο διηγήματα και αρκετά μονόπρακτα. Το 1947 τελείωσε στη Νέα Ορλεάνη το έργο του Λεωφορείο ο πόθος, ένα έργο που έχει να κάνει με το δράμα της αδελφής του. Τα Σημειωματάρια, γραμμένα σε φτηνά τετράδια που αγοράζει κανείς από το περίπτερο, καλύπτουν την περίοδο από το 1936 έως το 1981, δύο χρόνια πριν τον θάνατό του».
Τα Σημειωματάρια, επιμελημένα με φροντίδα και μεγάλη ακρίβεια από τη Μάργκαρετ Θόρντον, είναι η ημερολογιακή πορεία του Ουίλιαμς ως συγγραφέα από την εποχή των ναρκωτικών και του ποτού ως τις δημοσιεύσεις και παραγωγές των μεγάλων έργων του. Με λυρισμό και έλλειψη αυτοπεποίθησης, αποκαλύπτουν και αποσαφηνίζουν τα ψυχολογικά ανεβοκατεβάσματα τα οποία έζησε ο μεγάλος αμερικανός συγγραφέας. Οπως έγραψε ο Μπράιαν Πάρκερ: «Διαβάζοντας κανείς τα Σημειωματάρια του Ουίλιαμς είναι σαν να διαβάζει τα γράμματα του Βαν Γκογκ ή το ημερολόγιο του Νιζίνσκι: η τέχνη προκύπτει από τον πόνο που κουβαλά οίκτο και τρόμο για τον καλλιτέχνη και μας αφήνει να κατανοήσουμε τη μοναδικότητα της δημιουργίας του πιο έντεχνα και διαισθητικά».
.
13 Σεπτεμβρίου 1941
Σάββατο. Εναντι δέκα δολαρίων αγόρασα ένα μεταχειρισμένο ποδήλατο. Πλήρωσα το νοίκι μιας βδομάδας - 3,50 δολάρια. Φαίνεται ότι ηρεμώ κάπως και ετοιμάζομαι για ό,τι με περιμένει - κανείς δεν ξέρει τι. Απόψε έχω καούρες στο στομάχι. Θα βάλω τα καλά μου και θα κάνω βόλτα στο Παλιό Φρεντς Κουόρτερ. Ισως κάτι συμβεί. Θα σου πω αργότερα. Πες μου καλή τύχη.
14 Σεπτεμβρίου 1941
Αργότερα. Κυριακή πρωί. Ο Ολιβερ Ιβανς - ένα λυπηρό αλλά οδυνηρό επεισόδιο. Στου Μακς και στο μπαρ Σέιντ Τζέιμς.
«Μας αξίζει να εξαφανιστούμε» είπε ο Ολιβερ «για το καλό της κοινωνίας». Είπα πως αν εμείς ήμασταν η κοινωνία, θα έχανε μερικά από τα πιο ευαίσθητα ανθρώπινα μέλη της. Μια υγιής κοινωνία δεν χρειάζεται καλλιτέχνες, είπε ο Ολιβερ. Τι είναι υγιές για μια κοινωνία χωρίς πνευματικές αξίες; Τότε θεωρείς ότι οι πνευματικές αξίες ταυτίζονται με μας; Οχι, ομολόγησα με κάποια θλίψη, αλλά έχουμε συνεισφέρει κάπως λόγω της μοναδικής μας θέσης και δεν πιστεύω πως κάνουμε κακό σε κανέναν άλλον εκτός από τον εαυτό μας. «Είμαστε το σάπιο μήλο στο καλάθι» είπε ο Ολιβερ. «Μας αξίζει να εξαφανιστούμε στην ηλικία των 25». «Αλλά ο Σαίξπηρ δεν είχε γράψει τίποτα σπουδαίο σ' αυτή την ηλικία». «Είχε γράψει τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα» είπε ο Ολιβερ. «Ναι, αλλά δεν είχε γράψει τον Αμλετ». Και τα λοιπά και τα λοιπά - «Αν νομίζεις ότι είμαστε επικίνδυνοι, γιατί συμπεριφέρεσαι όπως συμπεριφέρεσαι; Γιατί δεν απομονώνεσαι;» «Γιατί είμαι σάπιος». Πόσοι από μας νιώθουν το ίδιο, αναρωτιέμαι. Να υποφέρουν αυτή την αβάσταχτη ενοχή; Να νιώθουν μια κάποια ταπείνωση και μια μεγάλη δόση λύπης κατά καιρούς, είναι αναπόφευκτο. Αλλά το να νιώθεις ενοχή, είναι τρελό. Είμαι ένας βαθύτερος και θερμότερος και ευγενέστερος άντρας, σύμφωνα με τη δική μου παρέκκλιση. Με μεγαλύτερη συνείδηση των αναγκών των άλλων και όποια δύναμη έχω για να εκφράσω την ανθρώπινη καρδιά πρέπει να οφείλεται κυρίως σ' αυτήν τη συνθήκη. Κάποια μέρα η κοινωνία θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα - αλλά δεν νομίζω ότι θα είναι ή ότι πρέπει να είναι η εξαφάνιση. Ω, τι στο καλό.
Θα πάω τώρα μια μεγάλη βόλτα με το ποδήλατό μου, ίσως στη λίμνη Ποντσαρτρέιν για μια βουτιά και για κάτι πιο αποφασιστικό από χθες το βράδυ. Γεια χαρά.
Αργότερα - Η βόλτα με το ποδήλατο αναβλήθηκε λόγω βροχής και είχα αποκλειστεί στην πόρτα μιας αποθήκης για πάνω από μία ώρα στην πολύχρωμη περιοχή του Σταρ Κλαμπ όπου παρακολούθησα το απρόσεκτο, παιδαριώδες παιχνίδι των νέγρων, μια αράχνη, ένα μερμήγκι, με ελαφρώς σπασμένες ράχες, να προσπαθούν να συρθούν έως τον τσιμεντένιο χώρο χωρίς συντρόφους και χωρίς κανένα σκοπό. Σκέφτηκα τις «εχθροπραξίες της ευκαιρίας» που μπορούν να ματαιώσουν μια αθώα έξοδο και να λιώσουν ένα άκακο σώμα. Οχι και πολύ πρωτότυπες σκέψεις. Τελικά τόλμησα να τα βάλω με τη βροχή και ήρθα σπίτι. Τώρα συνεχίζεται η βροχή και είμαι ξαπλωμένος, καπνίζοντας, και ασχολούμαι με τούτες τις μικρότητες. Εχω έναν τόσο συνηθισμένο τύπο μυαλού, μονάχα λίγο πιο ευαίσθητο από τους άλλους, μόνο οι προσμονές μου και η κριτική μου ικανότητα, η αίσθηση της δικής μου ακαταλληλότητας, έχουν κάποια αξιοπρέπεια. Νιώθω κλαδεμένος. Θα έπρεπε να είχα ωριμάσει κι άλλο. Οπωσδήποτε σαν καλλιτέχνης θα έπρεπε να είχα ωριμάσει περισσότερο και να ήμουν δυνατότερος και πιο ανθεκτικός. Είμαι, όπως στα έργα μου, σαν ένα μισοσυντριμμένο μερμήγκι που σέρνεται το κακόμοιρο και σχεδόν χωρίς σκοπό προς τα εμπρός. Και, ασφαλώς, μεγαλώνω και η φυσική μου κατάσταση έχει πάρει την κατιούσα χωρίς αμφιβολία. Αυτό σημαίνει πως δεν είμαι το φρέσκο νέο πράγμα που ήταν στα είκοσί του, τότε που μπορούσα να είμαι μια διακόσμηση και τίποτε άλλο. Ούτε έχω μάθει την πρακτική να είμαι γλυκομίλητος που σε αποζημιώνει για την απώλεια της νιότης. Ω, ναι, είμαι λιγότερο ντροπαλός, αλλά ακόμα συνήθως κάθομαι και περιμένω άλλοι να αναλάβουν την πρωτοβουλία συντροφιάς.
Λοιπόν, αυτή είναι μια θλιβερή ιστορία. Αλλά εξακολουθώ να ενδιαφέρομαι να κυνηγώ τα γεγονότα. Ακόμα, ελπίζω να βρω την εκπλήρωση στη δημιουργία και στην αγάπη, τουλάχιστον εν μέρει και περιστασιακά, για λίγο.
Η βροχή φαίνεται να χαλαρώνει. Πιθανόν να βγω έξω πάλι - κάτι να τσιμπήσω, να δω μια παράσταση, ακόμα και να πάω στο μπαρ Σέιντ Τζέιμς. Δεν είμαι κανένας που λέει ψέματα και κάθεται και στεναχωριέται όλη μέρα. Η βροχή σταμάτησε. Τότε ας του δίνω.
17 ή 18 Σεπτεμβρίου 1941
Αργά τη νύχτα. Είμαι τόσο νυσταγμένος, μετά κόπου κρατάω τα μάτια μου ανοιχτά. Για τρίτη συνεχή νύχτα είχα και από έναν διαφορετικό σύντροφο στο κρεβάτι μου, αυτόν τον τελευταίο τον μοιράστηκα με τον Ολιβερ. Γλυκός αλλά τίποτα το συναρπαστικό. Είμαι σεξουαλικά εξουθενωμένος ούτως ή άλλως, μόνο η ακατάπαυστη μικρή φαγούρα του πόθου εξακολουθεί.
Αφησα τον Ολιβερ και τον άλλον στους Μακς - νωρίς - και περιπλανήθηκα στο Κουόρτερ, μόνος, σαν σύννεφο, αλλά δεν ανακάλυψα κανένα νάρκισσο. Αγόρασα το Βιβλίο Τσέπης Στίχων και σπίτι να το διαβάσω.
5 Οκτωβρίου 1941
Κυριακή. Πιστεύω ότι ο καλός τρόπος να γράψεις ένα θεατρικό έργο είναι με το να πείσεις τον εαυτό σου ότι είναι εύκολο να το κάνεις - τότε προχώρα και κάνε το με ευκολία. Μην τραυματίζεσαι, μην υποφέρεις, μη βογκάς - μέχρι να τελειώσεις το πρώτο χέρι. Ενας καλλιτέχνης πρέπει να πιστεύει στον εαυτό του. Ισως όχι τόσο όσο ο Λόρενς, αλλά με πάθος. Το πιστεύω σου είναι κολλητικό. Αλλοι λένε ότι ματαιοπονείς, αλλά προσποιούνται.
Ποτέ δεν είχα πολύ απ' αυτή την πίστη. Ημουν και είμαι ελαφρώς ειλικρινής με τον εαυτό μου και με τους άλλους. Ας επινοήσουμε μερικά έξοχα μυστικά! Οχι. Ας μην. Ας το κάνουμε με τον παλιό τρόπο.
Ισως δεν χρειάζονται πολλά να γίνουν προτού τα πράγματα πάνε απ' τη μια κατεύθυνση ή απ' την άλλη.
Σήμερα γράφω καλά. Κοιτάζω στον καθρέφτη. Το πρόσωπό μου είναι φρέσκο και λάμπει. Φαίνομαι νέος πάλι. Και όμορφος! Απόψε αυτή η λαμπρότητα θα ξεθυμάνει, ίσως, και θα νιώθω γέρος και θλιμμένος και θα αναζητήσω τη φτωχική ανακούφιση χαζής συντροφιάς και την πιθανότητα έκστασης στο κρεβάτι. Λοιπόν, σε μία ή δύο μέρες θα πηδήξω στο ποδήλατό μου για την Ακτή του Κόλπου. Αντίο.
24 Φεβρουαρίου 1942
Μόλις τελείωσα γράφοντας το Spinning Song, ένα έργο εμπνευσμένο από την τραγωδία της αδελφής μου. Το τέλος είναι καλό. Είναι κάτι το οποίο πρέπει να το δουλέψω. Σκληρά. Τώρα χαλαρώνω και καπνίζω και ακούω το ραδιόφωνο. Πολεμικά ανακοινωθέντα και κουβανέζικες ρούμπες. Αργότερα - να πάω για κολύμπι - να ξαπλώσω, να καθαρίσω το σώμα, να καταπραΰνω τα νεύρα. Μετά - να βγω τσάρκα; Σχεδόν είναι το μόνο πράγμα που μένει να κάνω.
Ο Ερικ κι εγώ το συζητήσαμε χθες το βράδυ και συμφωνήσαμε ότι ήταν το αποτέλεσμα της πλήξης. Καμία σχέση με οτιδήποτε άλλο. Το βράδυ είναι η φυσιολογική ώρα του ενήλικα για το σπίτι - η οικογένεια. Για μας είναι η ώρα να αναζητήσουμε κάτι για να ικανoποιήσουμε αυτό το κενό διάστημα που αντιπροσωπεύει το σπίτι στη φυσιολογική ζωή του ενήλικα.
Στ' αλήθεια, δεν είναι και τόσο άσκημα. Συνήθως πάμε σπίτι με άδεια χέρια. Πότε πότε κάτι πετυχαίνουμε. Προχθές το βράδυ μια ερωτική σχέση στο ντους με γρήγορο, ζωώδες πήδημα. Αντίο. Υπνος. Ξοδεύω τα τελευταία μου δέκα δολάρια.

Δεν υπάρχουν σχόλια: