3.8.07

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ. ΡΟΥΠΕΡΤ ΜΠΡΟΥΚ

Image Hosted by ImageShack.us
Rupert Brooke (3/8/1887 – 23/4/1915)
Ποιητής (Μ. Βρετανία)
.
«ΗΡΩΑΣ ΚΑΝΕΝΟΣ»
Τα σκοτεινά μυστικά του Rupert Brooke
Καλοκαίρι του 1912, και το περιοδικό Basilion, του Βασιλικού Κο­λεγίου του Καίμπρητζ, λαμβάνει ένα τηλεγράφημα με τίτλο: «Δη­μιουργία ενός Αριστουργήματος». Το γράμμα προερχόταν από τον Rupert Brooke, και το ποίημα που ακολουθούσε, έχει γίνει από τα γνω­στότερα που έχουν γραφεί στην Αγγλική, ιδιαιτέρως οι στίχοι με τουςοποίους τελειώνει: «Σταματά το ρολόι της Εκκλησίας στις τρεις παράδέκα; Και, υπάρχει άραγε ακόμη μέλι για το τσάι;».
Ο τίτλος του ποιήματος, «Το παλιό Vicarage του Grantchester», που συνάμα είναι και η ονομασία της ιδιαίτερης πατρίδας του Brooke, εκτι­μάται ακόμη ως έμβλημα μιας χρυσής εποχής - πριν τον Α' ΠαγκόσμιοΠόλεμο - και χαρακτηριστικό του ίδιου του Brooke, που έμελλε τρία χρόνια αργότερα να κόψει το νήμα της ζωής του.
Ο θρύλος γύρω από τον Brooke, θα είχε προκαλέσει έκπληξη και στον ίδιο τον ποιητή. Γιατί, εκείνος γνώριζε πως η αγορίστικη ομορφιά του, και η αβίαστη επιτυχία του, έκρυβαν μια σκοτεινή πλευρά. Πέρα από την εικόνα ενός χρυσού ήρωα, υπήρξε ένας άνθρωπος βασανισμέ­νος από ζήλεια, παράνοια, μισογυνισμό, στοιχεία αντίθετα από εκείνα της δημόσιας εικόνας του.
Ο Brooke είχε εραστές και των δύο φύλων, από τους οποίους ξεχω­ρίζει η σχέση του με μια γυναίκα που - σχεδόν με βεβαιότητα – άφησε έγκυο. Και, ξεχωρίζει αυτή η σχέση, γιατί τον οδήγησε σε ολοκληρωτι­κή νοητική και σωματική κατάρρευση και άλλαξε την σύντομη ζωή του. Την περίοδο εκείνης της μεταμόρφωσής του, ο Brooke βρισκόταν στο Βερολίνο - όπου και έγραΨε το «Grantchester». Ο ίδιος, είχε τότε χαρα­κτηρίσει το ποίημα αυτό σε έναν φίλο του ως «ανόητο και βιαστικάγραμμένο».
Σταδιακά ο Brooke περιφρόνησε τόσο τον εαυτό του, όσο και την «ασήμαντη ομορφιά» του έργου του - χαρακτηρισμός που απέδιδε ο ίδιος στα περισσότερα έργα του. Όμως, μετά τον θάνατό του, το 1915, φίλοι του απεκάλυψαν την αλήθεια. Τώρα, από υλικό που έχουμε σχε­τικά με την κρυφή ζωή του, μπορούμε να δούμε το αληθινό πορτραίτοτου ανθρώπου που έγινε από τις γνωστότερες εικόνες της Αγγλίας.
Ο Rupert Brooke γεννήθηκε στις 7.30' το βράδυ, στις 7 Αυγούστου του 1887. Το φύλο του υπήρξε ένα είδος προσβολής για την μητέρα του, που προτιμούσε ένα κορίτσι. Ο πατέρας του, ήταν ένας άνθρωπος χα­μηλών τόνων, καθηγητής στο επάγγελμα. Ο Rupert, ήταν ο δεύτερος γιος της οικογένειας, και μιλώντας για τον πατέρα του τον χαρακτήρι­ζε ως «υπερβολικά πεσσιμιστή».
Πριν ακολουθήσει σπουδές στο σχολείο του Rugby, όπου εργαζόταν ο πατέρας του, ο Rupert πήγαινε σε ένα προκαταρκτικό σχολείο του Hil1brow. Εκεί, ανέπτυξε μια στενή φιλία με τον James Strachey, και σύ­ντομα τα δυο αγόρια είχαν φοβερές ομοιότητες - ακόμη και στην εξω­τερική τους εμφάνιση. Τόσο πολύ έμοιαζαν εξωτερικά, μέχρι το στυλ του κουρέματός τους, που ένας καθηγητής σχολίαζε συχνά: «Εσείς οιδυο μοιάζετε σαν δυο κορίτσια». Η παραπάνω φράση, έμελλε να στοι­χειώσει και να κυνηγά τον Brooke για πάντα.
Στην εφηβεία του, ο Rupert είχε ένα εξαιρετικά όμορφο πρόσωπο με διάφανο δέρμα. Επιπλέον, είχε χρυσόξανθα μαλλιά με κόκκινες ανταύ­γειες και τα άφηνε να μακραίνουν. Η ομοφυλοφιλική ατμόσφαιρα πουβάραινε το Rugby, δεν άφησε άτρωτο τον νεαρό Brooke, που έμοιαζε μπερδεμένος σχετικά με την φυλετική του ταυτότητα. Οι Ομοφυλοφιλι­κές τάσεις του, συνεχίστηκαν και αφότου κέρδισε μια κλασσική υπο­τροφία, το 1906, στο Βασιλικό Κολέγιο. Εκεί, συνδέθηκε πλέον με τονφίλο του James Strachey, για τον οποίο έτρεφε μια ακατανίκητη έλξηκαι πάθος.
Ανάμεσα στα μέλη της «ομοφυλοφιλικής κλίκας» του Καίμπρητζ, που συγκλονίστηκαν από την ομορφιά του Brooke, ήταν και ο διάση­μος ιστορικός Oscar Browning, γνωστός και ως σΒ. Ο Rupert δεν συν­δέθηκε ποτέ με τον σΒ., ο Strachey όμως ακολούθησε διαφορετική πο­ρεία, συνάπτοντας σχέση με τον αρκετά μεγαλύτερό του Browning.
Εκείνη την εποχή, ο Brooke αναπτύσσει μια αντι-συναισθηματικό­τητα, κάτι που δεν φαίνεται καθόλου στα γεμάτα συναίσθημα ποιήματάτου. Και παρ' όλο που η ποίησή του έγινε γνωστή κατ' αρχήν λόγω τηςπλούσιας συναισθηματικότητας που αποπνέει, μια δεύτερη ανάγνωσήτης αποκαλύπτει τα στοιχεία της σάτιρας και του κυνισμού που κρύβει. Στο «Μενέλαος και Ελένη», ο ποιητής φαντάζεται την όμορφη γυναίκα, που υπήρξε αφορμή του Τρω'ίκού Πολέμου, να γερνά:
«Θρηνεί, με μάτια θολά και ανήμπορη'
Τα ξεραμένα γόνατά της λυγίζουν
στο άκουσμα του ονόματος του Πάρη.»
Αυτοί οι χαρακτηρισμοί της εικόνας της Ελένης, πηγάζουν από τον πουριτανισμό που διακατείχε την μητέρα του Brooke, και από την δι­κή του ενόχληση από το γεγονός πως υπήρξε το αντικείμενο αγάπης τό­σων πολλών αντρών, για τους οποίους δεν ένιωθε καμιά έλξη. Κάτωαπό αυτές τις καταστάσεις, ένιωσε πολύ παράξενα σε σύγκριση τουεαυτού του με τους ετεροφυλόφιλους φίλους του.
Στις Χριστουγεννιάτικες διακοπές του 1907, ο Rupert γνώρισε την Bryan Olivier, στο Andermatt των Ελβετικών Άλπεων, παρέα με μια ομάδα συμμαθητών από την Σχολή του Καίμπρητζ. Η στενή παρέα που έκαναν οι δυο νέοι, παρόλο το μακρύ φόρεμα της Bryan - που δεν απο­χωριζόταν ούτε στις απότομες πλαγιές των Άλπεων, όπως κάθε κορίτσιτης ομάδας της - έγινε αντικείμενο διάφορων σχολιασμών, ιδιαίτερακαθώς η Bryan ήταν μια ξεχωριστά γοητευτική κοπέλα. Η εμπειρία τουRupert, όσον αφορά αυτή τη σχέση, είχε μεγάλη σημασία, γιατί τουαπέδειξε πως μπορούσε να νιώσει ερωτική έλξη και για γυναίκες, ίσωςμάλιστα περισσότερη από όσο για άντρες. Ένα αίσθημα ασφάλειας, σι­γουριάς και άνεσης άρχισε να τον διακατέχει στον στενό κύκλο τουΚαίμπρητζ.
Όμως, η Bryan Olivier δεν ήταν τυχαία κοπέλα. Ο πατέρας της ήταν κυβερνητικός στην Τζαμάικα. Έτσι, ενόσω η Bryan βρέθηκε στην Τζα­μάικα, ο πατέρας της, ο Sir Sidney, είχε μαζί του και τις άλλες τρεις κό­ρες του: την Margery, την Daphney και την Noel. Η νεαρότερη από όλεςτις αδελφές, η Noel, καθισμένη απέναντι από τον Rupert στο τραπέζιτου δείπνου, υπήρξε καταλύτη ς για το νεαρό ποιητή που της χαμογε­λούσε ενώ εκείνη παρέμενε σιωπηλή. Ταυτόχρονα, ο Rupert κατάφερνενα φλυαρεί με την Margery, την μεγαλύτερη σε ηλικία.
Η Noel, γεννημένη την ημέρα των Χριστουγέννων του 1892, ήταν τότε 15 χρόνων, και, σε αντίθεση προς τον Rupert, είχε λάβει μια ιδιαί­τερα φιλελεύθερη ανατροφή από τους γονείς της. Ο Rupert, ένιωθε μέ­σα του το πάθος του για την Noel να μεγαλώνει μέρα με την μέρα, όμωςφρόντισε να μην γίνει αντιληπτό από άλλους. Την επόμενη χρονιά, Χριστούγεννα του 1908, πάλι σε περίοδο διακοπών στην Ελβετία, η Noel, με το αλάνθαστο ένστικτό της, μολονότι κολακευμένη από τον θαυμασμό του Rupert για εκείνη, κατάφερε να τον κρατήσει σε κάποια απόσταση. Αμέσως μετά, ο Rupert γύρισε στην πατρίδα του, με το αί­σθημα της ματαίωσης να κυριαρχεί επάνω του. Όμως, δεν μπορούσενα αποτραβήξει το ενδιαφέρον του για την νεαρή Olivier: η πρώτη τουκίνηση, ήταν να καταφέρει να έχει εβδομαδιαία επικοινωνία με τηνMargery, που ήταν αρκούντως εξωστρεφής και φλύαρη. Από την Margery λοιπόν, μαθαίνει πως οι αδελφές Oliνier θα περνούσαν μέρος των διακοπών του Πάσχα του 1909 σε μια απομονωμένη καλύβα του Bank, στο New Forest.
Έχοντας σκοπό να τις επισκεφθεί εκεί, ο Rupert είχε φροντίσει κάτι ακόμη: να μην γελοιοποιηθεί στους ομοφυλόφιλους του Καίμπρητζ, ιδιαίτερα μάλιστα στην λογοτεχνική κλίκα κάποιων που ήταν γνωστοί ως «Απόστολοι». Ναι, ο Rupert είχε πάθος για μυστικότητα, όμως αυτό εξηγεί μονάχα εν μέρει την εμμονή του να κρατήσει κρυφό το ρομάντζο του για την Noel. Το ουσιαστικό γεγονός ήταν πως φοβόταν πως δεν θα τον έπαιρναν στα σοβαρά αν γινόταν γνωστός ως εραστής γυναικών. Η πραγματικά πολύ περιορισμένη εμπειρία του με γυναίκες, υπήρξε στο σημείο αυτό της ενηλικίωσής του, καθοριστική. Η Noel, αντιπροσώπευε για τον Rupert, όλες τις γυναίκες. Εξάλλου, δεν είχε ποτέ σταματήσει να βρίσκει θελκτικό τον James Strachey ή να συναντάται με αγαπημέ­νους του από το Rugby. Ακόμη και αν είχε θελήσει να ξεριζώσει από μέ­σα του το ομοερωτικό στοιχείο, εκείνο είχε από καιρό βρεθεί στην θέσητου πυρήνα της ύπαρξής του.
Λίγο πριν τις εξετάσεις του καλοκαιριού του 1909, ο Rupert άρχισε να σκέφτεται την προοπτική ενός καινούργιου σπιτιού, όπου θα μπο­ρούσε «να κλειστεί και να μελετά», όπως έλεγε ο ίδιος στους φίλουςτου. Το Grantchester, είναι ένα μικρό χωριό, δύο περίπου μίλια νοτιο­δυτικά του Καίμπρητζ, κοντά στο ποταμάκι Granta. Μόλις έμαθε πωςυπήρχαν διαθέσιμα δωμάτια σε ένα τε'ίοποτείο που ονομαζόταν«Orchard», και με ελεύθερη χρήση του κήπου, συμφώνησε για την τιμήτων 30 σελλινίων την εβδομάδα και τα νοίκιασε. Δεν είχε καλά-καλάτακτοποιηθεί στο νέο περιβάλλον του, και του ζητήθηκε να κάνει παρέαμε έναν από τους μεγαλύτερους ανθρώπους των γραμμάτων - τονHenry James. Η συνάντησή τους, έμελλε να μείνει για πάντα χαραγμένηβαθιά στη μνήμη του Rupert...
Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς ο Brooke ανακάλυΨε πως οι τρεις νε­αρότερες από τις αδελφές Oliνier βρισκόταν σε κατασκήνωση, σε μια το­ποθεσία κοντά στον ποταμό Penshurst. Εκεί, η Noe! εξέφραζε όλη την φυ­σιολατρική διάθεσή της, με κάθε τρόπο, ακόμη και κολυμπώντας γυμνήστον ποταμό - ανεξάρτητα από το αν την έβλεπε κόσμος ή όχι. Ο Rupert λοιπόν, φρόντισε μόλις έμαθε τα παραπάνω, να «τύχει» να είναι περα­στικός τότε από εκείνη την περιοχή. Εδώ, να σημειώσουμε πως η στάσητων αδελφών Oliνier απέναντι στην Φύση, στάση πρωτοεμφανιζόμενηγια τα κοινωνικά status της εποχής τους, έμελλε να ονομαστεί «Νέο ­Παγανισμός» από την Virginia Stephen - μελλοντική Virginia Woo!f.
Πέρα από τα παραπάνω, ο Rupert επρόκειτο να συναντηθεί με τους γονείς του, για την ετήσια περίοδο των διακοπών το καλοκαίρι, στο Cleνedon του Somerset, κοντά στο κανάλι του Βήstοl. Όπως εύκολα κατανοούμε, η προοπτική αυτή δεν ενθουσίαζε τον ερωτευμένο Ru­pert. ..
Παράλληλα με την επιθυμία του να συνάψει σχέσεις με τη Noe!, ο Rupert συνέχιζε τις ερωτοτροπίες του με κάποιους άντρες. Στο Cambridge κυκλοφορούσαν φήμες που τον συνέδεαν με ένα μεγάλο αριθμό ομοφυλόφιλων από το Πανεπιστήμιο. Όμως, η μοναδική από­δειξη που έχουμε, προέρχεται από ένα γράμμα του ίδιου του Brooke, σταλμένο στον James Strachey, όπου περιγράφει ένα βράδυ όπου πέρα­σε με μιαν αγάπη του από το παρελθόν, με τον Denham Russe!-Smith από το Rugby,
Τον επόμενο Γενάρη, ο πατέρας του Rupert πεθαίνει, και ο ίδιος ανα­γκάζεται να εγκαταλείψει παροδικά το Cambήdge και να πάρει την θέ­ση που είχε (ο πατέρας Brooke) στο Rugby, την θέση δηλαδή του Γενι­κού Διευθυντή. Η επιστροφή του Rupert στο Rugby και στη σχολική«ατμόσφαιρα» που απέπνεε, δημιούργησε κάποιες σκέψεις σχετικά μετην σεξουαλικότητά του. Όπως έγραφε τότε, ήταν από την φύση τουομοφυλόφιλος κατά το ένα τέταρτο και ετεροφυλόφιλος κατά το ήμισυ. Όμως, το τελευταίο ένα τέταρτο της σεξουαλικότητάς του που βρισκό­ταν; Αυτό παραμένει αναπάντητο.
Κάτω από τις συνθήκες που αναφέραμε, ο Rupert άρχισε και πάλι να παίζει κάποια ερωτικά παιχνίδια, μόνο που τώρα είχε ως συμπαί­κτες όμορφες νεαρέ ς γυναίκες, Και πάλι, ο πόθος του για τη Noe! δενείχε σβήσει από τα βάθη της καρδιάς του. Όμως όσο παράδοξο και ανφαίνεται, συγχρόνως είχε μεγάλο ενδιαφέρον και για την μεγαλύτερηαδελφή της, την Bryn. Η Bryn ήταν λιγότερο διανοούμενη, αλλά καθό­λου λιγότερο γοητευτική από την Noe! και στο παρελθόν ο Rupert είχε ξαναγοητευτεί από την εντυπωσιακή ομορφιά της. Η ανέφικτη επιθυμίατου Rupert για την Noe!, απορροφούσε την ρομαντική πλευρά της φύ­σης του, ενώ η ακαταμάχητη σεξουαλικότητα της Bryn υπήρξε ένας μα­γνήτης για το ερωτικό πάθος του.
Οι ετήσιες διακοπές των αδελφών Oliνier, για το 1910, είχαν προ­γραμματιστεί για την τοποθεσία Buck!ers Hard, κοντά στον ποταμό Beaulieu, στην άκρη του New Forest. Ο Rupert λοιπόν, κανόνισε με ένακαραβάνι τσιγγάνων να κάνει ένα ταξίδι στην περιοχή εκείνη, ώστε να μπορέσει να συναντηθεί με τα δύο αντικείμενα του έρωτά του (Noe! και Bryn). Και πραγματικά, λίγο πριν από τα γενέθλια του Rupert για το κλείσιμο των 23 χρόνων του, οι δυο αδελφές και κάποιοι φίλοι τους τον συνάντησαν. Φωτογραφίες που τραβήχτηκαν τότε, δείχνουν τον Rupert να κοιτάζει με λατρεία τη Noe!, που είχε στα χέρια της το κεφά­λι του αγαπημένου της που την είχε αγκαλιάσει. Και, όταν λίγο αργότε­ρα, εκείνος της έκανε ερωτική εξομολόγηση και πρόταση γάμου, εκείνηανταποκρίθηκε στα συναισθήματά του. Μοναδικό εμπόδιο που ανάφε­ρε η Noe! για τον επικείμενο γάμο τους, ήταν η πολύ μικρή ηλικία της, εμπόδιο που ο χρόνος θα έσβηνε στο πέρασμά του. . .
Άλλη μια συνάντηση των Noel και Bryn με τον Rupe:rt, έγινε στο Grantchester, με αφορμή μια παραγωγή του Δρ. Φάουστ, παραγωγή που αποτελούσε αφορμή για μια Νέο-Παγανιστική συγκέντρωση. Η ΒΓΥη θα υποδυόταν την Ελένη της Τροίας και η Noe! ένα από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα, τον φθόνο.
Τα απογεύματα εκείνης της περιόδου, ο Rupert διάβαζε στις δύο αδελφές, αλλά και σε κάποιες άλλες κοπέλες που είχαν ρόλους στον Δρ. Φάουστ. Όλες αυτές οι κοπέλες είχαν ερωτευτεί - ή το λιγότερο γοητευτεί - με τον Rupert, τον οποίο είχαν την ευκαιρία να βλέπουν και τα πρωινά που κολυμπούσαν στην «Λιμνούλα του Byron» - ονομασία που είχε λάβει η συγκεκριμένη λίμνη από έναν αιώνα πριν, από τον Λόρδο Βύρωνα που επίσης κολυμπούσε εκεί. Και, τα πρωινά εκείνα, οι κοπέλες του θιάσου δεν χόρταιναν να θαυμάζουν το καλοσχηματισμένο κορμί του νεαρού Brooke...
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Rupert Brooke,
Η Ζωή, ο Θάνατος και ο Μύθος του», του Nigel Joηes)
Επιμέλεια - Μετάφραση Μαρία Προγουλάκη, The Sunday Times, 19 Sept. 1999
Υ.Γ. Ο Rupert Brooke είναι θαμένος στην νήσο Σκύρο, τα 1915, όπου υπάρχει και το εξαίσιο άγαλμά του

(Αναδημοσίευση από την Οδό Πανός - τ.110, Οκτώβριος 2000)

Δεν υπάρχουν σχόλια: